Ülkemizin büyük çoğunluğunu oluşturan eski ve deprem güvenliği olmayan yapılar, ciddi bir risk taşımaktadır. Deprem riski yüksek bölgelerde bulunan bu yapıların güçlendirilmesi, can ve mal güvenliği açısından büyük önem taşır. Kentsel dönüşüm adımları ile bu yapıların güvenli hale getirilmesi amaçlanmakta olup, Daim Kentsel Dönüşüm & Özgün İnşaat olarak yılların verdiği deneyim ile yapılarınızın deprem güvenliğini sağlamayı hedefliyoruz. Deneyimli kadromuz ile 3 E (Emniyet – Ekonomi – Estetik) kuralı çerçevesinde, 2018 Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği normlarına uygun olarak yapılarınızın güçlendirilmesi işlemlerini gerçekleştirmekteyiz. Bu makalede, mevcut yapıların güçlendirilmesi uygulamalarını ve dikkat edilmesi gereken önemli noktaları ele alacağız.

1. Deprem Güvenliğinin Önemi

Deprem, doğal afetler arasında en yıkıcı olanlardan biridir ve büyük can ve mal kayıplarına neden olabilir. Bu nedenle, özellikle deprem bölgesinde yer alan binaların güvenli hale getirilmesi hayati önem taşır. Depreme dayanıklı yapılar, insanların can güvenliğini sağlamakla kalmaz, aynı zamanda ekonomik kayıpları da minimize eder.

2. Risk Analizi ve Değerlendirme

Mevcut yapıların güçlendirilmesi sürecinin ilk adımı, yapıların mevcut durumunun detaylı bir şekilde analiz edilmesidir. Bu analizler, lisanslı mühendislik firmaları tarafından yapılır ve binaların deprem performansı, yapı malzemelerinin durumu, zemin etüdü gibi faktörler değerlendirilir. Risk analizi sonuçlarına göre, binaların güçlendirilmesi veya yeniden inşası gerektiği belirlenir.

3. Güçlendirme Yöntemleri

Binaların deprem dayanıklılığını artırmak için çeşitli güçlendirme yöntemleri uygulanabilir. İşte bu yöntemlerden bazıları:

a. Betonarme Güçlendirme

Mevcut betonarme yapıların, ek kolon ve kirişlerle güçlendirilmesi yaygın bir yöntemdir. Bu uygulama, yapının taşıma kapasitesini artırarak, depreme karşı direncini güçlendirir.

b. Çelik Elemanlarla Güçlendirme

Çelik elemanlar kullanılarak yapılan güçlendirme, yapıya esneklik ve dayanıklılık kazandırır. Çelik kolonlar ve kirişler, yapının yük taşıma kapasitesini artırırken, deprem anında oluşacak sarsıntılara karşı daha esnek bir yapı sağlar.

c. Fiber Takviyeli Polimer (FRP) Kullanımı

FRP malzemeleri, hafif olmaları ve yüksek dayanıklılık sağlamaları nedeniyle güçlendirme projelerinde tercih edilir. Mevcut beton yüzeylere uygulanarak, yapının mukavemeti artırılır ve deprem performansı iyileştirilir.

d. Temel Güçlendirme

Yapıların temellerinin güçlendirilmesi de önemli bir adımdır. Temel güçlendirme yöntemleri arasında jet grout, mini kazık ve fore kazık uygulamaları yer alır. Bu yöntemler, zeminin taşıma kapasitesini artırarak, yapının genel dayanıklılığını sağlar.

4. 3 E Kuralı: Emniyet, Ekonomi, Estetik

Güçlendirme projelerinde 3 E kuralı büyük önem taşır. Emniyet, yapıların deprem anında güvenli bir şekilde ayakta kalmasını sağlar. Ekonomi, projelerin maliyet etkin bir şekilde gerçekleştirilmesi anlamına gelir. Estetik ise, yapıların güçlendirme sonrası hem fonksiyonel hem de görsel açıdan tatmin edici olmasını ifade eder.

5. Yönetmeliklere Uygunluk

2018 Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği, yapıların deprem güvenliğini sağlamak amacıyla belirlenmiş standartları içerir. Bu yönetmelik, güçlendirme projelerinde dikkate alınması gereken temel kriterleri belirler. Daim Kentsel Dönüşüm & Özgün İnşaat olarak, tüm güçlendirme işlemlerini bu yönetmeliklere uygun olarak gerçekleştiriyoruz.

6. Anahtar Teslim Hizmetler

A’dan Z’ye hizmet politikamız kapsamında, güçlendirme projelerini anahtar teslim mantığı ile yürütüyoruz. İnce ve kaba inşaat işlemlerinin tamamını üstlenerek, projeleri zamanında ve eksiksiz bir şekilde teslim ediyoruz. Bu süreçte, müşteri memnuniyetini ön planda tutarak, can ve mal güvenliğini sağlayacak şekilde çalışıyoruz.

7. Güçlendirme Sonrası Süreç

Güçlendirme işlemlerinin tamamlanmasının ardından, yapıların düzenli olarak bakımı ve kontrolü de önemlidir. Bu sayede, yapıların uzun vadeli güvenliği ve dayanıklılığı sağlanabilir. Ayrıca, bina sakinlerinin bilinçlendirilmesi ve deprem anında yapılması gerekenler konusunda bilgilendirilmesi de hayati önem taşır.

Sonuç

Mevcut yapıların güçlendirilmesi, deprem riski yüksek bölgelerde yaşayanlar için hayati öneme sahiptir. Kentsel dönüşüm ve güçlendirme projeleri, hem can güvenliğini sağlar hem de ekonomik kayıpları minimize eder. Daim Kentsel Dönüşüm & Özgün İnşaat olarak, yılların verdiği deneyim ve uzman kadromuz ile yapılarınızın deprem güvenliğini sağlamak için yanınızdayız. 3 E kuralı çerçevesinde, modern ve dayanıklı yapılar inşa ederek, daha güvenli bir gelecek için çalışıyoruz.

Kira Yardımı

Afet alanlarındaki kentsel dönüşümü düzenleyen 6306 Sayılı Kanun’un 5. maddesi, riskli yapıların yıktırılmasında ve bu yapıların bulunduğu alanlar ile riskli alanlar ve rezerv yapı alanlarındaki uygulamalarda, öncelikli olarak malikler ile anlaşma yoluna gidilmesi gerektiğini belirtmektedir. Anlaşma ile tahliye edilen yapıların maliklerine, kiracılarına ve yapıda ikamet eden sınırlı ayni hak sahiplerine geçici konut veya işyeri tahsisi ya da kira yardımı yapılabilir.

Devlet ile anlaşarak riskli yapıyı tahliye eden maliklere veya malik olmasalar bile kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olarak bu yapılarda ikamet edenlere geçici konut veya kira yardımı yapılabileceği, 6306 Sayılı Kanunun 5. maddesinde açıkça düzenlenmiştir. Uygulamanın gerektirmesi halinde, yukarıda sayılı kişiler dışında yapıları kullanmakta olan kişilere de aynı yardımların yapılması mümkündür. Bu durumda, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının teklifi üzerine Cumhurbaşkanınca karar alınması gerekir. Malik olmadığı halde riskli yapıyı kullananlara (kiracı veya sınırlı ayni hak sahiplerine) yardım yapılabilmesi, enkaz bedeli ödenmesi veya faiz desteği verilmesi de aynı maddenin ikinci fıkrası uyarınca Cumhurbaşkanınca belirlenir.

Kredi Faiz Desteği

Anlaşma ile tahliye edilen binalarda, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı aylık kira yardımı yapar. Bu yardımlardan, riskli yapı tespitinden üç ay öncesinden beri o taşınmazda oturan malikler, kiracılar ve sınırlı hak sahipleri yararlanabilir. Kira yardımı yerine geçici konut veya işyeri tahsisi de yapılabilir. Kira ve taşınma yardımı almayanlar ise faiz desteği veya kredi kolaylığından yararlanabilirler. Uygulama Yönetmeliği’nin 16/3 fıkrasına göre; uygulama alanındaki yapılardaki sınırlı ayni hak sahibi olarak ikamet edenlere veya işyeri işletenlere, belirtilen kira yardımının beş katı kadar; kiracı olarak ikamet edenlere, işyeri işletenlere ve Kanun kapsamında taşınmazı anlaşma yolu ile kamulaştırılanlara iki katı kadar defaten kira yardımı yapılabilecektir.

Geçici Konut ve İşyeri Tahsisi

Kentsel dönüşüm süreci ile devlet, binaların yıkım sürecini teşvik etmek ve hızlandırmak amacıyla anlaşma yapanlara veya anlaşma yapıp yeni konuta ya da işyerine taşınacak maddi gücü olmayanlara geçici konut/işyeri tahsisi yapılmaktadır. Bunu yapmak için ilgili bakanlığa bir dilekçe ile başvuru yapılması yeterli olacaktır. Binanız yıkıldıktan sonra, bu başvurular değerlendirilip uygun görülen konut veya işyerlerinin tahsisi sağlanacaktır. Geçici konut veya işyeri tahsisi alan vatandaşlar kira yardımından faydalanamazlar.

Kanuni Düzenlemeler ve Uygulamalar

Afet alanlarındaki kentsel dönüşümü düzenleyen 6306 Sayılı Kanun’un 5. maddesi şu düzenlemeye yer vermektedir:

1. Riskli yapıların yıktırılmasında ve bunların bulunduğu alanlar ile riskli alanlar ve rezerv yapı alanlarındaki uygulamalarda, öncelikli olarak malikler ile anlaşma yoluna gidilmesi esastır. Anlaşma ile tahliye edilen yapıların maliklerine, kiracılarına ve yapıda ikamet etmek şartıyla sınırlı ayni hak sahiplerine geçici konut veya işyeri tahsisi ya da kira yardımı yapılabilir.

2. Uygulamanın gerektirmesi hâlinde, birinci fıkrada belirtilenler dışında olup Kanun kapsamındaki yapıları kullanmakta olan kişilere de geçici konut veya işyeri tahsisi ya da kira yardımı yapılabilir. Bu kişiler ile yapılacak olan anlaşmanın, bunlara yardım yapılmasının, enkaz bedeli ödenmesinin ve bankalardan kullanacakları kredilere dönüşüm projeleri özel hesabından karşılanmak üzere faiz desteği verilmesinin usul ve esasları Cumhurbaşkanınca belirlenir.

Bu kapsamda, 08.04.2016 tarihli Resmi Gazetede riskli yapıları malik veya kiracı veya sınırlı ayni hak olmaksızın kullananlara yapılacak yardım ve enkaz bedeli ödenmesine dair 2016/8663 sayılı Bakanlar Kurulu kararı yayınlanmıştır. Yardım süresi, riskli yapılarda 18 ay ve riskli alanlarda 36 ay ile sınırlıdır. Bu süreler dolmadan önce yeni inşa edilen bağımsız bölümlerin teslimi yapılmış ise kira yardımı ödemeleri de teslim tarihinde son bulacaktır.

Sonuç

Kentsel dönüşüm, devlet destekleriyle birlikte, şehirlerin güvenli ve modern hale getirilmesini hedefleyen önemli bir süreçtir. Bu süreçte sağlanan kira yardımı, kredi faiz desteği ve geçici konut/işyeri tahsisi gibi destekler, vatandaşların dönüşüm sürecinde maddi açıdan rahatlamasını ve süreci daha kolay bir şekilde geçirmesini sağlar. Devletin sağladığı bu destekler, kentsel dönüşüm projelerinin başarılı bir şekilde yürütülmesine katkıda bulunur ve şehirlerin daha güvenli, estetik ve sürdürülebilir bir yapıya kavuşmasını sağlar.